Dat grote verdriet, wat vroeger altijd ergens op de loer lag. Waar alles mee begon en alles mee eindigde. In de afgelopen 18 jaar veranderde het steeds. Ik denk inmiddels niet meer dagelijks aan mijn moeder en weet niet of ze er wekelijks is. Ze zit niet meer in elk gesprek en er is geen lege plek aan tafel, want aan die tafel zitten we allang niet meer.
En het is goed, want ik heb eindeloos over haar gesproken. Vanuit liefde, vanuit verdriet, vanuit gemis, vanuit verwondering en vooral vanuit heel veel vragen. Ik sprak meer over haar, dan dat ik met haar sprak. En in al die gesprekken wist ik nooit wat ik het meeste miste. Waar zat mijn diepste verdriet. Was zij het, die ik zo hard nodig had? Of was het alles wat ze had moeten zijn? Want de moeder die ze had kunnen zijn, werd ze niet. En juist die moeder had ik zo hard nodig. De moeder die ik wel dichtbij had durven laten komen. Die mij mocht vertellen dat alles goed zou komen, die ik er voor mij liet zijn. De moeder die me zelfvertrouwen kon geven en me steeds maar weer zou vertellen wat ik waard ben, want in mijn fantasie is dat wat een moeder doet. En juist die moeder heb ik gemist. Maar misschien hebben we die allebei wel gemist.
Wat ik zeker weet is dat ze verankerd ligt in mij. En ook al vind ik haar niet altijd, ik weet dat ze er is. Niet meekijkend, zo ervaar ik dat niet, maar wel in mijn warmte, in mijn vriendelijkheid en in mijn blijdschap. Ze zit in de liefde voor mijn kinderen, in de motivatie er volledig voor ze te zijn en daarmee alles heel te maken wat haar ziekte verwoestte. Ze zit in mijn rusteloze benen, mijn vergeetachtigheid en in mijn gezicht. In mijn angsten, in mijn gezucht en in mijn enorme wil om te blijven leven.
Soms vind ik haar in een gesprek, een liedje, een herinnering of een vluchtige gedachte. Vaak vanuit een hernieuwd besef, omdat ik door de tijd die ik kreeg in staat ben om haar leven steeds opnieuw te bezien. Ze had het fantastisch gevonden om oma te zijn.
Haar oneindige liefde plantte ze in mij, al was ik me daar heel lang niet van bewust.
En soms, vanuit het niets, weet ze me weer volledig te bereiken. Zachtjes kabbelend, of gegoten in een allesverslindende golf die je overspoelt en naar adem laat happen. Altijd weer strek ik me ernaar uit, want in mijn tranen vind ik haar en herinner ik, dat ze er al die tijd gewoon was.
2 comments
Jee Judith,
Met tranen in m’n ogen lees ik je laatste bijdrage. Wat een verdriet hebben jullie aangetroffen in je leven in een fase van je leven die zo bepalend is. Ik wens je toe dat je in liefde naar jezelf en je moeder mag kijken in alles wat je zo gevormd heeft.
Bedankt voor je mooie reactie!